Araştırma tasarımı
Bir araştırmaya başlamadan önce araştırmanın tüm aşamalarının planlanması gerekmektedir. Bu planlama araştırmanın nicel ya da nitel bir araştırma olmasına göre farklılık göstermektedir. Nicel bir araştırmada araştırma sürecinin aşamaları Şekil 1’de gösterildiği gibidir [1].
Şekil 1. Nicel araştırma sürecinin aşamaları [1]
Nitel araştırmalarda ilk iki adım,
- Toplumsal benliğin kabul edilmesi
- Bir bakış açısı benimseme
şeklinde değişmekte, diğer adımlar aynı kalmaktadır [1]. Ayrıca, nicel araştırmalarda genel olarak bu adımların sırasıyla izlendiği doğrusal bir yol takip edilirken, nitel araştırmalarda nicel araştırmalardan farklı olarak doğrusal olmayan bir araştırma yolu izlenmektedir [2].
Araştırmanın tasarlanması aşamasında verilerin nasıl toplanacağı ve analiz edileceği ile ilgili planlama da yapılmaktadır. İyi planlanmış bir araştırmada araştırmanın problemi net bir biçimde tanımlanmış, problem ile ilgili literatür derinlemesine incelenmiş, araştırma soruları ve hipotezler açık bir biçimde ortaya konmuş ve hipotezlerin testi için gerekli olan veriler belirlenmiş ve bu verilerin nasıl temin edileceği açıklanmış, hipotezleri test etmek amacıyla bu verilerin analizi için kullanılacak yöntemler açıklanmış olmalıdır. Kullanılacak araştırma tasarımını belirleyen temel faktör araştırmanın problemidir. Eylem araştırması, örnek olay incelemesi, kohort araştırması, betimsel araştırma, deneysel araştırma, tarihsel araştırma, meta-analiz gibi farklı araştırma tasarım türlerine göre veri toplama ve analiz yöntemleri farklılık göstermektedir. Eylem araştırmalarında veri genellikle anlatı ya da gözlem şeklindedir. Tıp bilimlerinde sıklıkla kullanılan nitel kapsamdaki kohort çalışma tasarımında da veriler genellikle gözlem yöntemiyle toplanmaktadır. Çok sayıda denekten veri toplanan kesitsel çalışma tasarımında veriler genellikle anket tekniği ile toplandığından daha az zamanda daha az maliyet ile veri toplama işleminin gerçekleştirilmesi mümkün olmaktadır. Benzer şekilde, betimsel araştırma tasarımı ile ayrıntılı analiz için büyük miktarda veri toplanabilmekte ancak denek davranışları olumsuz etkilenebilmektedir. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma tasarımlarında birden fazla farklı formda veri toplanması ve analiz edilmesi zaman ve kaynak ihtiyacını artmaktadır. Geçmişten gelen verilere dayanan tarihsel araştırma tasarımı kullanılan çalışmalar verinin bu özelliği nedeniyle manipülasyona açık değildir. Gözlemsel araştırma tasarımında önceden var olan verilerden ziyade çalışma ile ortaya çıkan verilerin olması bu çalışmaların esnek olmasını sağlamaktadır, ancak bu verilerin güvenirliği düşüktür ve araştırmacının varlığı verilerde değişime neden olabilir [3].
Verilerin analizi öncesinde verilerin bulunması ya da üretilmesi, toplanması; kontrolü ve gerekiyorsa temizlenip anonimleştirilmesi, tanımlanması, kodlanması, gereksiz verilerin çıkarılması ve veri güvenliği sağlanacak şekilde saklanması/depolanması gerekmektedir [4, 5]. Tüm bu analiz öncesi işlemler Veri İşleme Yöntem ve Teknikleri adlı bölümde ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
Kaynakça
[1] Neuman, W. L. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Cilt 1) (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın odası. (s. 22-23)
[2] Neuman, W. L. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Cilt 1) (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın odası. (s. 225-226)
[3] USC Libraries, Research Guides. (2019). Organizing your social sciences paper: Types of research designs. Erişim adresi: http://libguides.usc.edu/writingguide/researchdesigns
[4] AWID. (2019). Collect and analyze your data Erişim adresi: https://www.awid.org/4-collect-and-analyze-your-data
[5] The Pell Institute and Pathways to College Network. [2019]. Evaluation toolkit, Enter, organize, & clean data. Erişim adresi: http://toolkit.pellinstitute.org/evaluation-guide/analyze/enter-organize-clean-data/