Tekrarlanabilirliğin önündeki engeller
Completion requirements
Whitaker'e göre tekrarlanabilirliğin önündeki en önemli engeller aşağıdaki gibi sıralanabilir [1]:
- Yükselme ve teşvik sistemlerinde değerlendirme kapsamına alınmaması,
- Ekstra yetenekler gerektiriyor oluşu,
- Zaman alıcı olması,
- Diğerlerine göre çok daha yüksek standartlara sahip olması,
- Yeni bulguların yayınlanmasına yönelik önyargılar.
Alston ve Rick [2] ise farklı bir gruplama yaparak engelleri sıralamışlardır. Onlara göre:
- Karmaşıklık: Bilim zordur ve bilimsel araştırma, araştırmayı yeniden üretmek isteyen herkes için mevcut olamayabilecek özel bilgi ve araçlar gerektirir. Örneğin, ekoloji ve evrimsel biyoloji alanlarındaki çalışmalar, genellikle anlamak için büyük miktarda alan bilgisi gerektiren çalışma sistemlerini, matematiksel modelleri ve istatistiksel teknikleri içerir. Bu nedenle bilgi eksikliği söz konusu ise bu analizleri yeniden üretmek zor olabilir. Öte yandan bazı analizler ancak pahalı ticari yazılımlar kullanılarak gerçekleştirilebilir. Bilgi eksikliği, kurumsal altyapı eksikliği veya finansman eksikliği araştırmaları daha az tekrarlanabilir hale getirebilir. Bu engelleri en aza indirmek için bilgi paylaşım ortamları artırılabilir, açık kaynak kodlu yazılımlar veya açık lisanslar kullanılabilir.
- Teknolojik değişim: Verileri analiz etmek için kullanılan donanım ve yazılımlar zamanla değişir ve çoğu zaman bu değişim çok hızlı olur. Araçların eskimesi tekrarlanabilirliği azaltır.
- İnsan hatası: Araştırmaların tekrarlanabilirliğinin önündeki en önemli ve en masum engellerden biri insanların yaptıkları analizleri nasıl gerçekleştirdiklerine dair detayları unutuyor oluşudur. Araştırmacıların en iyi çabalarına ve çalışmalarını gözden geçiren birden fazla kişiye rağmen, veri toplama protokollerini veya analizlerini tam olarak tanımlayamayabilir. Ancak toplama sırasında önemsiz görünen ancak daha sonra öngörülemeyen sebeplerle hayati olduğu ortaya çıkan verileri toplamak ve belgelemek önemlidir. Bilim yanılabilir insanlar tarafından gerçekleştirilir ve çok çeşitli olaylar araştırmayı daha az tekrarlanabilir hale getirebilir.
- Entelektüel mülkiyet hakları: Araştırmacılar genellikle verilerini veya kodlarını paylaşmaktan çekinirler çünkü bunu yapmak diğer araştırmacıların verileri ve kodları yanlış veya etik olmayan şekilde kullanmalarına izin verebilir. Diğer araştırmacılar, yazarı bilgilendirmeden kamuya açık verileri kullanabilir, bu da veriler hakkında geçersiz analizlerle sonuçlanan yanlış varsayımlara yol açabilir. Bu da tekrarlanabilirlik ile ilgili sorunları beraberinde getirebilir.
Kaynakça
[1] Whitaker K. (2017). Publishing a reproducible paper. figshare. Erişim adresi: https://figshare.com/articles/presentation/Publishing_a_reproducible_paper/5440621
[2] Alston, J. M., ve Rick, J. A. (2021). A Beginner’s Guide to Conducting Reproducible Research. The Bulletin of the Ecological Society of America, 102(2), e01801. https://doi.org/10.1002/bes2.1801
Last modified: Sunday, 30 October 2022, 9:02 PM