Açık hakemlik uygulamak için altı temel sebep
Tamamlama Gereklilikleri
Foster'a göre açık hakemlik araştırma yaşam döngüsünün tüm yönlerini daha şeffaf hale getirerek açık bilime geçişi desteklemeye yardımcı olur ve pek çok avantajı bir araya getirir. Açık hakemliğe geçmek için temel sebepler aşağıdaki gibi sıralanabilir [1]:
- Şeffaflık: Yazar ve hakemlerin kimliklerinin açıklanması şeffaflığı artırır. Bu sayede hakemler değerlendirmelerinden sorumlu tutulabilir. Çıkar çatışmaları katılımcı topluluk tarafından belirlenebildiğinden, daha az hakem yanlılığı örneğiyle daha kaliteli bir inceleme sağlar.
- Hız: Geleneksel hakem değerlendirmesi uzun zaman alır. Çoğu durumda, başvuru ile nihai yayın arasında neredeyse en az bir yıl olabilir, bu da araştırma bulgularına erişimin önemli ölçüde ertelendiği anlamına gelir. Bireysel hakemlerden açık hakemliğe geçiş incelemeyi üstlenebilecek ve istekli olan hakem havuzunu açarak süreci önemli ölçüde hızlandırır.
- Güvenilirlik: 1-2 hakeme bağlı kalmak yerine daha geniş bir topluluğu dahil etmek, araştırmadaki metodolojik kusurları veya diğer tutarsızlıkları belirlemek için daha iyi bir fırsat sağlar. Çeşitli girişimler bilimsel makaleler hakkında açık tartışmayı ve yapıcı eleştiriyi destekler.
- Tutarlılık: Hakemler, inceledikleri makaleler hakkında farklı görüşlere sahip olabilir. Bir makalenin neden bir hakem tarafından reddedilip de bir başkası tarafından reddedilmediği genellikle belirsizdir. Açık hakemlik belirli bir makale için daha fazla gözden geçirenin görüşlerinin alınabilmesini ve karşılaştırılabilmesini sağlayarak gelişmiş tutarlılığı destekler ve önyargı olasılığını azaltır.
- Bağlam: Hakemlerin belirli bir makale hakkındaki sorularını yazarlardan gelen yanıtlarla birlikte açık hale getirmek, kullanılan metodolojiler ve araştırma süreçleri hakkında değerli bir bağlam sağlar. Bu ise yalnızca inceleme raporlarına erişilebilir hale getirildiğinde mümkündür.
- Motivasyon: Hakem değerlendirmesi zaman ve çaba gerektirir. Hakemlerin kimliğini gizleyen mevcut değerlendirme modeli hakemlerin çalışmaları için tanınmasına veya ödüllendirilmesine izin vermez. İnceleme raporlarını yayınlayarak ve onlara bir DOI atayarak, değerlendirmeler kendi başlarına alıntı yapılabilir araştırma çıktıları haline getirilebilir. Bu da hakem görünürlüğünü artırır.
Kaynakça
[1] Foster Open Science. Open peer-review. https://www.fosteropenscience.eu/learning/open-peer-review/#/id/5a17e150c2af651d1e3b1bce
En son değiştirme: Salı, 14 Aralık 2021, 11:13 AM